Rondje Naardermeer met Gérard Buhr

NAARDEN / BUSSUM - Het Naardermeer is voor Gérard Buhr als het ware zijn tuin, zijn thuishaven, zijn wereld. Hij komt al ruim 50 jaar bijna dagelijks in het natuurgebied. Iedere dag fietst hij 40 kilometer. Onderweg geniet hij van vogels, van de natuur. Over zijn ervaringen schrijft hij wekelijks in zijn column 'Gérariteiten' in deze krant. Voor de gelegenheid toont hij aan de lezers graag zijn Naardermeer.

Gérard was een jaar of elf toen hij iedere ochtend rond 4.00 uur een achterbuurjongen fluitend op zijn fiets zag vertrekken. Op een ochtend kon hij zijn nieuwsgierigheid niet meer bedwingen en besloot hij achter de jongeman aan te fietsen. Dat vormde het begin van zowel een vriendschap met bioloog Albert Beintema alsmede Gérards liefde voor het Naardermeer. Met enige regelmaat bewonderden ze samen het natuurschoon. Dat kon dankzij Alberts relaties in de hoge kringen van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten. Ze waren in een uitzonderlijke positie om het Naardermeer te ontdekken. "Het was destijds absoluut verboden terrein met uitzondering voor een aantal wetenschappers." Inmiddels is de Bussumer 66 jaar en nog steeds komt hij dagelijks in en rondom het natuurgebied.

De fietstocht begint bij sportcentrum de Zandzee in Bussum. "Kun je hier fietsen huren? Dat wist ik helemaal niet", roept een opgetogen Gérard. Zijn shirt gaat uit, de verrekijker om zijn nek en hij is klaar voor vertrek. In een rustig tempo fietst hij op zijn stalen ros van 30 jaar oud via de Bussumerheide, langs de Gamma ('hier is wereldliteratuur geschreven door Frederik van Eeden') en langs het Luye Gat richting de Hilversumse Meent. "Daar wordt regelmatig de kwak gezien, dat is een soort nachtreiger," zegt hij. We komen langs het paardenpension BonBon van boer Bon. "Daar is een loods waarin een kerkuil negen eieren heeft gelegd." Het Naardermeer komt steeds dichterbij en dat is aan Gérard te merken. Hij wordt steeds enthousiaster en de nieuwtjes over vogels komen in rap tempo voorbij. We nemen een kijkje op de nieuwe kinderboerderij in de Hilversumse Meent, een plek waar hij nog nooit is geweest. "Leuk voor ouders met kleine kinderen, maar ik vind het wel zonde dat er steeds meer gebouwd wordt. Vanaf hier had je vroeger een prachtig weids uitzicht, maar daar in de verte staat nu weer een grote nieuwe boerderij."

Bij het gemaal genaamd de Hilversumse Ondermeent wijst hij op de kleinesten van de huiszwaluw, geplakt onder de windveren van het dak. "En onder het bruggetje broeden boerenzwaluwen." Aan de overkant van de sloot, waar Gérard regelmatig een eind verderop een verfrissende duik neemt, is een nog geen jaar geleden opgeworpen heuveltje. "Daar broeden voor het eerst in de wijde omgeving oeverzwaluwen, zeker twintig stuks. En ze hebben wel 60 jongen voortgebracht. Ik kan het weten, want ik heb ze zelf geteld", vertelt hij trots. De tocht gaat verder over het fietspad. De hoogspanningsmasten in de verte vindt hij niet erg detoneren in het gebied. "Die horen er gewoon bij. Ik heb regelmatig dode ganzen gevonden bij de masten. Als ze vers waren, dan nam ik ze mee naar huis om op te eten."

Vogelaars
Bij het laarzenpad stappen we van de fiets en daar treffen we flink wat vogelaars, allemaal vrienden en kennissen van Gérard. Ze hebben net kieviten, kemphanen en mantelmeeuwen gezien. "Dit is een moerasachtig plekje en daar komen heel veel vogels op af. Het is een echte hangplek voor vogelaars; zeker op zondagmiddag verzamelen we hier voor de laatste nieuwtjes en wetenswaardigheden."
Onder de vogelaars is Harry de Klein uit de Hilversumse Meent. Ook hij komt iedere dag naar de Bovenmeent, tegen het Naardermeer aan. "Alles in de natuur heeft mijn interesse. Dit jaar heb ik al ralreigers, een visarend en een zeearend gezien. Heel bijzonder is dat we onlangs 5 koereigers tegelijkertijd zagen die tussen de Limousinkoeien aan het rondscharrelen waren." Zodra Harry een speciale vogel ziet, laat hij dat weten op de website waarnemingen.nl. Ook hebben de vogelaars in het gebied een speciaal whatsappgroepje waardoor ze elkaar snel kunnen tippen. "Zoals laatste met die koereigers, dan zit iedereen die nog thuis is op hete kolen. De rest scheurt naar de plek van de waarneming. We willen dan allemaal die vogels zien."

De fietstocht gaat via de Kreugerlaan verder naar Fort Uitermeer, waar je eventueel iets kunt drinken met uitzicht op de Vecht. We komen onderweg veel bekenden tegen van Gérard, zoals Joep die in het sluis/brugwachtershuisje woont. Ook ezel Lisa, die hij altijd wat bananenschillen voert, is een goede kennis van Gérard. We gaan de spoorbaan over en komen in de Keverdijksepolder. Daar vertelt hij honderduit over het oude plaatsje Keveren dat hier in vroegere tijden heeft gestaan. Gérard heeft naast de natuur ook een grote voorliefde voor geschiedenis. Hij heeft jarenlang het hele Gooi doorgezocht met zijn metaaldetector, op zoek naar historisch interessante voorwerpen. Ook jaren geleden bij de aanleg van knooppunt Muiderberg, waar we langsrijden, vertelt hij dat er historisch belangrijke vondsten zijn gedaan. "Er zijn honderden potscherven van aardewerk gevonden. Die scherven zijn geïmporteerd uit de wijde omstreken van Keulen. Ze zijn uit de vroege middeleeuwen en kwamen uit de plaatsen Pingsdorf, Badorf en Paffrath."

Pruimenbomen
De volgende korte stop maken we bij de Visserij, een prachtig plekje aan het water met ophaalbrug en picknicktafels. Vroeger werd er op paling gevist in het Naardermeer en op deze plek hing men de grote palingfuiken te drogen. "Mijn goede vriend Mark heeft op deze plek met toestemming met zijn metaaldetector enkele tientallen loden gewichten van de netten gevonden die minstens 150 jaar oud zijn." Momenteel staan de pruimenbomen op knappen. De rijpe vruchten liggen op de grond en daar doen zich atalantavlinders aan tegoed. Gérard zegt later terug te komen om pruimen mee te nemen om jam van te maken. Hij doet ook nog even zijn geheime recept uit de doeken, afkomstig uit Frankrijk waar hij zijn roots heeft liggen. "Je moet een handjevol pitten van de pruimen kraken en dat inwendige van die pitjes fijnmaken en door de jam roeren. Daar krijgt de jam een heerlijk amandelaroma van." Terwijl hij staat te vertellen ziet hij een motorrijder over het bruggetje rijden en wordt hij witheet van woede. De motorrijder kan rekenen op een stevige woordenwisseling met Gérard, want wie haalt het in zijn hoofd om hier met een motor te komen? "Het is hier een natuurgebied hoor", schreeuwt hij de motormuis na.

We fietsen verder naar de Machine, het oude stoomgemaal aan de Meerkade waar we tante Annie Mostert aantreffen. Deze dame is al bijna 90 jaar en ze woont al sinds 1947 aan de rand van het water van het Naardermeer. Haar man was vroeger rietsnijder, vandaar dat ze hier terechtkwam. Sinds tien jaar schenkt ze als ze zin heeft cola of een kopje koffie aan wandelaars. Gérard en tante Annie hebben elkaar nog nooit gezien, maar ze blijken vele kennissen te delen en daarnaast hebben ze hun gemeenschappelijke liefde voor het Naardermeer. "Ik was hier nog nooit 'binnen' geweest, maar ik weet zeker dat ik terugkom", roept Gérard als hij vol nieuwe energie weer doortrapt.

Het laatste stukje van de route gaat over een vrij saaie weg (de Overscheenseweg) naar Gasterij Stadzigt, vanwaar Natuurmomenten excursies organiseert. Op die plek worden ook de uitzendingen verzorgd van het radioprogramma Vroege Vogels. Het is een mooi uitgangspunt voor een wandel- of fietsroute of een vaartocht over het meer. Het terras zit vol mensen die genieten van een biologisch hapje of drankje. Gérard denkt daar heel anders over. Hij vindt het maar zo zo. Al die horeca is hem eigenlijk een doorn in het oog. Rust in het Naardermeer, dat is zijn credo. Alle initiatieven om mensen naar het natuurgebied te trekken keurt hij af. "Het verstoort de natuur. Ze zien het niet eens als er iets moois langsvliegt of -kruipt. Ze zorgen voor onrust bij de dieren. Ik vind het maar niks als die mensen naar het Naardermeer komen", zo besluit hij de fietstocht. We nemen afscheid en Gérard fietst snel weer terug naar zijn vrienden de vogelaars, want hij wil niet het risico lopen een mooie waarneming te missen.