Ontknoping formatie na warrige onderhandelingen
BUSSUM - De dag na de verkiezingen ging de VVD om tafel met D66, PvdA, GroenLinks, CDA en GOP. Toen wilde D66 ineens niet in het college. De VVD droeg het stokje over aan Hart voor Bussum die opperde een informateur aan te stellen. René Wallenberg ging aan de slag met steun van alle andere partijen. Op de avond dat hij met zijn bevindingen kwam, maakte de VVD bekend een coalitie rond te hebben met D66, GroenLinks en de PvdA.
door Jessica de Jong
Het publiek in de raadzaal reageerde dinsdagavond verbaasd op de ontknoping van de coalitie-onderhandelingen. Want hoe kan het dat de VVD, die als grootste partij van Bussum als eerste mocht formeren, er eerst niet uitkwam, vervolgens akkoord ging met het aanstellen van informateur René Wallenburg, nu toch opeens haar eigen coalitie presenteert?
D66
De veranderde opstelling van D66 lijkt hierin een belangrijke rol te spelen. Dat D66 uiteindelijk wel in het college gaat, na eerder 'nee' te hebben gezegd, komt volgens fractievoorzitter Loek Schmidt doordat de "verschilpunten op misverstanden berustten". Dat de democraten nu wel meedoen, doen ze "in het belang van Bussum".
Tegelijkertijd met het onderzoek van informateur Wallenberg bleef de VVD doorpraten met D66. René Wallenburg was daarvan op de hoogte, maar besloot er geen melding te maken omdat hij bezig was met zijn eigen taak: het onderzoek naar mogelijke combinaties van partijen om tot een meerderheid in de raad te komen. De snelle komst van de nieuwe coalitie had Wallenberg niet verwacht.
"Het was me bekend dat er wat speelde, maar dat men al zover was, heeft ons allemaal toch nog verrast. VVD, D66, GroenLinks en PvdA hadden beter later bekend kunnen maken dat ze samen verder onderhandelen. Nu ontstaat er weer een hele rel. Maar aan de andere kant is er nu wel een stap gezet om tot een akkoord te komen. Dat was wel het doel."
De VVD was op haar beurt weer verbaasd dat Wallenberg geen melding maakte van het feit dat de liberalen parallel aan zijn onderzoek zelf ook verder onderhandelden met met name D66. "Hierdoor zijn andere partijen onnodig verrast en is de indruk ontstaan van achterkamertjespolitiek", meldden de liberalen vorige week in een persbericht. "De VVD Bussum betreurt dit en is teleurgesteld over het proces. De VVD is voorstander van een transparant coalitieproces."
'Het lijkt wel theater. Parallel werd een ander traject opgestart'
Oppositie
De grote winnaar van de verkiezingen, Hart voor Bussum, belandt met vijf zetels in de oppositiebanken. Fractievoorzitter Marieke Munneke Smeets laat desgevraagd weten dat het allemaal veel weg heeft van een 'theatershow'. "Ik vind het vooral vervelend dat men niet had laten weten dat er achter de schermen verder werd gepraat. De informateur was unaniem aangesteld en iedereen kon zijn zegje doen, maar parallel werd er dus een ander traject opgestart." Ook verbaast ze zich over haar oude partij D66. "Op 22 april werd nog gezegd dat ze niet mee wilden doen aan een college. Ook zeiden ze voorstander te zijn van een open proces. Maar wat doen ze? Ze duiken de achterkamertjes in en doen nu mee aan de coalitie."
Ook de Gooische Ouderen Partij, die twee zetels heeft behaald, zit in de oppositie. Harry Visser vindt dat het formatieproces 'knullig' is verlopen. "Wij waren niet op de hoogte van wat zich in de achterkamertjes afspeelde. Ik vind het respectloos naar de burgers, die een andere politiek wensten. De VVD had alle andere politieke partijen moeten informeren. René Wallenburg heeft zich nodeloos in het zweet gewerkt, terwijl de raad unaniem achter hem stond toen de informatieopdracht werd verleend. De oude gevestigde politiek blijft nu in de voorste gelederen staan en dat verdient niet de schoonheidsprijs als diezelfde partijen propageren transparant en vernieuwend te zijn."
De GOP noemt D66 een 'onstabiele politieke partij'. Visser voert daar een aantal redenen voor aan. "Pas op de dag van de verkiezingen werd duidelijk dat de fractievoorzitter werd gewisseld. Ook heeft D66 in de openbare vergadering gezegd niet aan een coalitie deel te nemen en nu doet ze dit opeens wel."
Voor het CDA staat de deur nog open om mee te doen aan de nieuwe coalitie. Toch lijkt de kans klein dat de christen-democraten hiervoor zullen kiezen. Fractievoorzitter Lodewijk Zweers laat weten dat hem vooral dwars zit dat het beetje onderlinge vertrouwen nu weg is.
"We zijn bewust uit de eerste coalitieronde gestapt omdat we weinig vernieuwingen zagen. Alle CDA-punten zijn al uit het programma geschrapt. Natuurlijk zullen we er nog over nadenken. In een gedoogconstructie zullen we niet uit de verf komen, daarom is de kans klein dat we ons zullen aansluiten bij deze coalitie."