Gemengd zwemmen in 1939
De eerste zweminrichtingen eind 19e eeuw waren (militaire) mannenaangelegenheden, maar al snel bleken ook meisjes en vrouwen wel eens een baantje te willen zwemmen. Natuurlijk zwommen vrouwen en mannen niet tegelijkertijd in hetzelfde bad; dat stonden de gangbare ideeën over zedelijkheid niet toe. Er kwamen al snel badinrichtingen met gescheiden mannen- en vrouwenafdelingen. Zo ook in Bussum:
Zweminrichting Bussum
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Bussum maken bekend, dat de Gemeentelijke Zweminrichting zal geopend worden op Dinsdag, 28 Mei 1912. De Zweminrichting zal voor mannen toegankelijk zijn van uur 's voormiddags en van 5—8 uur 's namiddags, terwijl vrouwen van de inrichting kunnen gebruik maken- van 2—4 uur 's namiddags. Voor on- en minvermogenden, die alleen des Woensdags en Zaterdags de Zweminrichting kunnen bezoeken, bestaat gelegenheid als zoodanig een bewijs aan te vragen aan het Politie Bureau Op Donderdag 23 en Vrijdag 24 Mei a.s. telkens van 12—2 uur. Na genoemde data zullen die bewijzen, behoudens bijzondere gevallen. niet meer worden afgegeven. Bussum, den 22sten Mei 1912. Burgemeester en Wethouders voorn„ H. TH. S' JACOB. De Secretaris, REDDINGIUS.
Zedelijkheidsoffensief
Toch gingen er wel stemmen op voor gemengd zwemmen. Op de stranden aan de kust kwam gemengd zwemmen en zonnebaden steeds vaker voor. In de loop van de jaren dertig kwam, met name vanuit de katholieke geestelijkheid, een waar zedelijkheidsoffensief op gang tegen “de naaktcultuur, de prostitutie, de pornografie, de excessen van den modernen dans, het onmatig gebruik van alcohol” en ook tegen het “immorele” gemengd zwemmen en zonnebaden.
“Wij zijn overtuigd dat het langdurig verblijf in badcostuum buiten het water een verderfelijken invloed moet hebben.”
In dat kader kan het volgende bericht in de Bussumsche Courant van 2 mei 1939 gelezen worden. Let ook op hoe de redactie de boodschap brengt.
Pastoors in 't Gooi leggen een gemeenschappelijke verklaring af
BUSSUM. — Blijkens berichten in de R. K. bladen hebben de pastoors Zondag een gemeenschappelijke verklaring van de kansels van alle kerken in het Gooi voorgelezen betreffende het gemengd zwemmen, aan welke verklaring wij het volgende ontleenen:
De zomer nadert en daarmee de tijd van zwemmen. Hoe gezond en hoe aanbevelingswaardig de zwemsport ook is, het gemengd zwemmen brengt ongetwijfeld groote gevaren mee voor de zielen. Wij bedoelen hiermede het gemengd zwemmen in badgelegenheden, waaraan uiteraard verbonden is dat de deelnemers veelvuldig en langdurig in badcostuum buiten het water bij elkaar vertoeven.
Wij willen hiermede niet insinueeren, dat er in de badgelegenheden direct afkeuringswaardige feiten voorvallen, maar wij zijn overtuigd dat het langdurig verblijf in badcostuum buiten het water een verderfelijken invloed moet hebben op onze mannen en vrouwen, jongens en meisjes. “
Het fiere schaamtegevoel, de beste beveiliging voor de deugd, wordt hierdoor geschaad en de afstomping daarvan, waar velen zich op beroepen, is zeker geen winst. Het feit alleen al, dat er katholieken zijn, die dit niet meer aanvoelen, bewijst, dat er reeds waarden verloren gingen, die behouden hadden moeten blijven. (…)
Als pastoors, voor God verantwoordelijk voor uw zielen, verklaren wij thans u in alle ernst:
1. Gemengd zwemmen is hoogst gevaarlijk voor de zielen.
2. Gemengd zwemmen is daarom voor een katholiek niet geoorloofd.
3. Katholieken, die gemengd zwemmen, handelen hoogst lichtzinnig en de ouders, die hun kinderen daartoe verlof geven, moeten wel weten, dat zij, en zijn alleen de volle verantwoordelijkheid voor deze afkeuringswaardige handelwijze hebben te dragen.
Moge dit ernstige woord de katholieken er toe brengen om, al kost dit offers, het gemengd zwemmen resoluut af te wijzen en eensgezind alle pogingen te steunen, die aangewend worden of zullen worden om de uren van gescheiden zwemmen te vermeerderen, zoodat onze katholieken en speciaal onze katholieke kinderen zonder gevaar voor hun zielen de gezonde en aanbevelingswaardige zwemsport kunnen beoefenen.”
Klaas Oosterom
