Café Americain werd in Bussum getekend
Architect Willem Kromhout woonde van 1901 tot 1903 in Bussum. Hij tekende er onder andere het interieur van café Americain, dat een plaats kreeg in het eerder door hem ontworpen American Hotel in Amsterdam. In dezelfde periode kwamen ook in Bussum enkele door hem ontworpen gebouwen tot stand, waaronder de prachtige villa IJhoek (Parklaan 39) uit 1901, die nu een rijksmonument is. Ook het rijtje woningen en winkels aan de Kerkstraat tussen de Thierensstraat en de Kapelstraat, waarin onder meer IJssalon Irene te vinden is, komt van zijn tekentafel en werd in 1903 gebouwd.
Willem Kromhout werd geboren op 10 mei 1864 in Rotterdam. Van 1881 tot 1884 werkte hij als tekenaar bij het architectenbureau van Herman Westra in Den Haag. Tegelijkertijd volgde hij avondlessen aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, waar Karel de Bazel en Willem Bauer zijn medeleerlingen waren. In 1883 verhuisde hij naar Amsterdam, waar hij als tekenaar in dienst trad bij het architectenbureau van Izaak Gosschalk. Vanaf 1888 werkte hij, eveneens als tekenaar, aan het architectenbureau van Adrianus Bleijs in Amsterdam.
American Hotel
In 1890 begon Kromhout een eigen praktijk in Amsterdam. Een aansprekende opdracht kreeg hij in 1900. De nieuwe eigenaar van het in 1881 gebouwde American Hotel wilde het laten slopen en er een nieuw, groter gebouw voor in de plaats te zetten. Hij vroeg aan Willem Kromhout om in samenspraak met de huisarchitect van het oude hotel, Herman Gerard Jansen, een nieuw gebouw te ontwerpen. Kromhout ontwierp niet alleen het gebouw, maar ook het interieur: het art-nouveau-meubilair, de lamparmaturen en de glas-in-loodramen. Op de wanden van het café kwam een afbeelding van Shakespeares Midsummer Night’s Dream. Het hotel werd in 1902 heropend. Het is een van de iconen van de Jugendstil, of Art Nouveau in Nederland
Bussum
In 1901 ging Kromhout in Bussum wonen (Parklaan 10). Bussum was op dat moment een ontmoetingsplek voor creatieve geesten rond de schrijvers Frederik van Eeden en Herman Gorter, de schilder Jan Veth en de weduwe Jo van Gogh-Bonger. Kromhout vond er zijn studiegenoot Willem Bauer terug en een jaar later vestigde ook hun beider studiegenoot Karel de Bazel zich in Bussum. Naast villa IJhoek en het rijtje in de Kerkstraat ontwierp Kromhout ook villa De Meent (Regentesselaan 41) en de dubbelvilla Boslaan 4/Emmalaan 12. In 1903, na de voltooiing van deze projecten, ging hij terug naar Amsterdam.
Architectuur is zoo moeilijk niet
Nederlands paviljoen
In 1908 kreeg hij de opdracht het Nederlandse paviljoen te ontwerpen voor de wereldtentoonstelling in Brussel in 1910. Zijn eerste schetsontwerp werd in de Tweede Kamer afgewezen omdat het 6 ton te duur uit zou vallen en bij het tweede ontwerp, met prachtige koepeldaken, vroeg de Commissie voor de Wereldtentoonstelling of hij ook een schets in oudhollandse stijl kon maken. Op de plattegrond van zijn tweede ontwerp schetste hij toen een ontwerp met trapgevels, dat onmiddellijk werd aangenomen. Zelf vond hij dat zijn paviljoen ‘van een aristocraat, zoals hij gedacht was, in een soort Spaanschen Brabander’ veranderd was. Hij voegde er vol zelfspot aan toe: “Architectuur is zoo moeilijk niet.”
Rotterdam
In 1910 verhuisde hij naar Rotterdam, omdat hij was aangesteld als docent aan de Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen. In Rotterdam bouwde hij vooral kantoorpanden. Voor de wereldtentoonstelling in 1915 in San Francisco ontwierp hij opnieuw het Nederlandse paviljoen. Deze keer werd het wel een prachtig gebouw, met koepeldaken. In 1920 tekende hij een stadsuitbreidingsplan voor de polder Blijdorp, dat in eerste instantie werd afgekeurd, maar later in gewijzigde vorm toch werd uitgevoerd.
Slot
In 1925 verhuisde hij naar Voorburg, waarna hij zich steeds meer uit het openbare leven terugtrok. Hij overleed op 21 juni 1940. Zijn verdienste was dat hij aan jongere generaties had laten zien hoe je op een creatieve manier naar een bouwopgave kon kijken. Hij maakte duidelijk dat je een architect als individueel beeldend kunstenaar kunt zien.
Bronnen:
Kromhout W. (Willem) Czn, Archief Het Nieuwe Instituut
Cees de Jong e.a. Nooit gebouwd Nederland, Bussum 1980, p.31
Sipke van Peppel, Binnenkijken in Amsterdam (2) op anno1900.nl, 6-10-2013
Eric Bor
