Els Klinkert: 'Vrijwilligerswerk verruimt je blik'
BUSSUM Het jaar 2021 is het Nationaal Jaar van de Vrijwillige Inzet. In dat kader een gesprek met de actieve Els Klinkert (73) uit Hilversumse Meent. Zij is sinds 2008 werkzaam als vrijwilliger in Gooise Meren. “Toen ik stopte met mijn werk als logopediste was ik 61 jaar. Eigenlijk heel jong nog, dus ik wilde graag iets doen voor anderen.” Ze ontdekte het landelijk platform 'Het begint met taal' en via hen kwam zij in contact met Gilde Samenspraak Gooi-Noord. Sindsdien zet Els zich al ruim dertien jaar in als taalcoach voor anderstaligen.
Els heeft bij haar vrijwilligerswerk veel profijt van haar jarenlange werkervaring. “Het leren van de taal en alle moeilijkheden die daar bijhoren is natuurlijk bekend terrein voor mij", vertelt ze. Door het vrijwilligerswerk leerde Els ook nieuwe vaardigheden. Ze ging zich al snel bezighouden met het verder uitrollen van de organisatie, iets waar zij toen nog niet veel ervaring mee had.
Honderd koppels
“Het ging dan met name om dingen leren op organisatorisch vlak. Hoe regel je bijvoorbeeld nieuwe contacten: waar haal ik de vrijwilligers vandaan? En hoe bereik ik de anderstaligen?” Ondertussen worden er jaarlijks meer dan honderd koppels gemaakt van vrijwilligers en anderstaligen en heeft Els de smaak van het organiseren te pakken. Zo heeft ze ook meegeholpen met het opzetten van een taalcafé voor anderstaligen.
Keukentafelgesprekken
Veel vrijwilligers die starten als taalcoach hebben geen achtergrond op het gebied van taal, zoals Els dat had. Dat hoeft ook niet. Het gaat juist om het voeren van een laagdrempelig gesprek met iemand die Nederlands wil leren: het kletsen bij de koffie of een gesprekje voeren tijdens een wandeling. Els legt dit verder uit: "Het is niet de bedoeling dat de vrijwilliger de taal gaat aanleren. Hiervoor hebben de anderstaligen al les op de taalschool. De vrijwilliger is nadrukkelijk geen docent. Het gaat om het met elkaar in gesprek gaan, over van alles en nog wat. We hebben ook spelvormen om iemand meer te leren praten, maar samen dat bakje koffie doen, een gesprek hebben aan de keukentafel... daarmee gebeurt al zoveel.”
Auditief en herhalen
"Ik kan mij nog goed een intakegesprek herinneren", lacht Els. "Dit doen we altijd het liefst bij de anderstalige thuis. Die meneer vroeg aan mij of ik suiker wilde in mijn koffie. Ik zei: nee dank je, geen suiker. De man liep terug naar de keuken en ik hoorde hem steeds dat zinnetje herhalen: nee dank je, geen suiker, nee dank je, geen suiker. Dit was voor hem de manier om het op te pakken. Eigenlijk zoals jonge kinderen ook de taal leren: auditief en door herhalen.”
Rol van de vrijwilliger
De taalmaatjes hebben wekelijks gemiddeld een uur contact. Ze bepalen met elkaar hoe en waarmee ze dit uur invullen. Dit kan zijn een alledaags praatje oefenen of bijvoorbeeld samen de krant doornemen. Zowel de vrijwilliger als de anderstalige geeft bij aanmelding aan wat de behoeften en wensen zijn en op basis hiervan wordt gezocht naar een goede match. De begeleiding duurt over het algemeen één jaar en dus is het belangrijk dat er een klik is vanuit beide kanten.
Grenzen bewaken
Omdat er vaak een band ontstaat is het voor de vrijwilliger belangrijk om de grenzen te bewaken. Els licht dit toe: "Het is soms een ingewikkelde grens: waar ligt de taak van de vrijwilliger en waar die van een professional? We zijn er alleen om te begeleiden bij de taal. De vrijwilliger moet niet te veel ingaan op een hulpvraag, want daar zijn instanties voor. Soms krijgen we bijvoorbeeld de vraag om te helpen bij de belastingaangifte, maar dan verwijzen we door naar de formulierenspreekuren van Versa. Je kunt ook niet alles oplossen en dat is soms best een moeilijk aspect als vrijwilliger."
Nieuwe vrijwilligers
Op de website van Versa staan regelmatig vacatures voor taalmaatjes. Door de coronamaatregelen is er extra behoefte aan nieuwe vrijwilligers, want volgens Els is een aantal vrijwilligers in deze periode gestopt. “Online contact hebben is niet voor iedereen ideaal of werkbaar. Vrijwilligers of de anderstaligen haakten daar toch op af. Het zou dan ook fijn zijn als we genoeg vrijwilligers hebben zodra ontmoetingen weer normaal kunnen plaatsvinden. Veel begeleiding heeft stilgestaan in coronatijd, dus de behoefte zal misschien wel extra groot zijn", aldus Els Klinkert, die het iedereen kan aanraden om vrijwilligerswerk te doen: “Omdat het je blik verruimt: je krijgt inzicht in andere culturen en andere leefsituaties.”