Glaslandauer (Nationaal Rijtuigenmuseum).
Glaslandauer (Nationaal Rijtuigenmuseum). Foto:

Uit de historie van Bussum en omgeving
TATTERSALL-BUSSUM rijtuigen

In het Nationaal Rijtuigenmuseum (Leek Gr.) staat een glaslandauer: een Rode coup 'Mudde'. Het rijtuig is gemerkt op de wieldoppen: 'TATTERSALL-BUSSUM'. Het informatiepaneel vermeldt: - Fabricaat Tattersall Bussum, - bouwjaar ca. 1890, - afkomstig uit een Utrechtse familie, - verkocht aan een stalhouderij, - in 1982 verworven door het Rijtuigenmuseum.

Tattersall-Bussum voert naar de Eslaan, waar rond 1880 Henk van Zalinge een rijtuigenhandel vestigde. Dat was op nummer 14, in het koetshuis van de naastgelegen villa Soerabaja. In tegenstelling tot de informatie van het Rijtuigenmuseum werden in Bussum geen rijtuigen gefabriceerd. Van Zalinge was handelaar in nieuwe en tweedehands rijtuigen. Die handel was zowel qua omvang als assortiment omvangrijk. Niet alleen als klassiek bekend staande Landauers, maar ook merken als Victoria, Coupé, Tonneau, Phaéton, Spieder, etc., alsmede een variatie aan ponywagens, werden in advertenties in diverse bladen aangeboden.

Als handelsnaam gebruikte van Zalinge 'Tattersall'. Tattersall is in Engeland een historische naam. Al in de 18e eeuw was dat in Londen een beroemd veilinghuis voor raspaarden en rijtuigen. Later werd in Europa, vanwege de faam, de naam vaak gebruikt door firma's die met paarden en rijtuigen te maken hadden. Het was gebruikelijk dat, zoals Van Zalinge dat waarschijnlijk ook heeft gepraktiseerd, nieuwe wieldoppen met de eigen naam op te verhandelen rijtuigen werden gezet. Die wieldoppen werden gefabriceerd door ijzergieterij Tattersall Holdsworth in Enschede, een machinefabriek waar onder meer gietijzeren onderdelen voor rijtuigen werden gemaakt. De leiding van deze fabriek heeft familiebanden met het Engelse paardenbedrijf onder dezelfde naam.

Tegen het jaar 1920 begon de handel in rijtuigen een afnemende lijn te vertonen. Van Zalinge & Zn besloten het over een andere boeg te gooien en gingen over op het importeren van luxe Amerikaanse automobielen. Bij het bedrijf werd een benzinepomp geïnstalleerd en zowel rijtuigen als de naam Tattersall werden langzamerhand geschiedenis. In 1937 deed de zoon van de oprichter, Nico van Zalinge, het bedrijf over aan E.C. Pellens. Pellens en later diens zoon, eveneens E.C., hebben het autobedrijf voortgezet tot 1990. Villa Soerabaja is in 1956 gesloopt, in het voormalige koetshuis is thans J&B Auto's gevestigd.

Met dank aan dhr. E.C. Pellens

Tekst: Ben Koning

Eslaan 14, omstreeks 1925.
Afbeelding
Afbeelding